| |
|
|
|
 |
 |
|
 |
| |
| Siyasi Tahliller |
|
|
|
1- Soru: Amerika ve Çin, 1961’de Kennedy ve Kruşçev’in imzaladığı gibi bir anlaşma imzalayabilir mi? Özellikle de küresel ekonomik güç olarak Çin’in, ABD gücü için bir numaralı tehdit haline gelmesinden dolayı böyle söyleyebilir miyiz? Tayvan’da Çin’e yönelik Amerikan tehdidinin bununla ne ilgisi var?
2- Soru: Rusya, Sovyetler Birliği’nin daha önce yaptığı gibi, ABD’yi yakın mesafeden tehdit etmekle “Küba Füze Krizi gibi” bir misillemede bulunabilirdi. Peki, neden yapmadı?
|
|
H.04 Rabiu’s Sânî 1444
|
| 31.10.2022 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Soru:
Amerikan ajanı Suudi Arabistan, ABD’nin karşı çıkmasına rağmen fiyatların artmasına yol açan üretimi düşürmek için neden “OPEC+” grubunda Rusya ile işbirliği yaptı? Üretimin düşürülmesine öfkelenen Amerika, Suudi Arabistan ile ilişkileri yeniden gözden geçirdiğini duyurdu. Biden “Şu anda bu ilişkileri değerlendirme sürecindeyim. Suudi Arabistan’ın Rusya ile yaptıklarının sonuçları olacak…” diye konuştu. (16.10.2022 France 24) Peki, Suudi Arabistan ve fiili hükümdarı İbn Selman’ın Amerikan ajanı olduğu göz önüne alındığında, tüm bu hamleler ne anlama geliyor? Bundan beklenti nedir?
|
|
H.21 Rabiu’l Evvel 1444
|
| 17.10.2022 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Soru:
01 Eylül 2022’de France 24 sitesinin aktardığına göre, “Ukrayna ordusu sözcüsü, Ukrayna kuvvetlerinin binlerce Rus askerini kuşattıktan sonra Cumartesi günü doğudaki Lyman kasabasına (Donetsk bölgesi) girdiğini söyledi.” Çarşamba günü Rusya Devlet Başkanı Putin, Ukrayna’daki savaş alanında yaşanan büyük gerilemenin ardından İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana ilk kez kısmi askeri seferberlik ilan edildiğini duyurdu…” (21.09.2022 Euronews) Kısmi askeri seferberlik duyurusu, Ukrayna’nın Rusya’nın işgal ettiği bölgeleri geri almak için başlattığı karşı saldırıların ardından geldi. “Ukrayna Savunma Bakan Yardımcısı Pazar günü Al-Hurra uydu kanalına yaptığı açıklamada, “Ülkesinin Rusya’nın doğu Ukrayna’da işgal ettiği 10.000 kilometrekarelik bir alanı geri aldığını söyledi… Kiev’in Batı ülkelerinden çok destek gördüğünü ve doğuda karşı saldırılarda başarı elde ettiklerini kaydetti…” (18.09.2022 Al-Balad)
Şimdi soru şu: Rusya askeri olarak gerçekten zayıf mı? Yoksa Batının silah yardımı büyük ölçüde arttı mı? Rusya’nın kısmi askeri seferberliği, işleri tersine çevirebilecek mi? Ukrayna’nın kendi toprağı olan Lyman kasabasını geri alması ile Rusya’nın Ukrayna’nın dört bölgesini ilhak etmesi ne anlama gelir? Rusya ilhaktan geri adım atabilir mi?
|
|
H.06 Rabiu’l Evvel 1444
|
| 02.10.2022 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Soru:
Kenya’da seçimi kaybeden başkan adayı Raila Odinga, 22 Ağustos 2022 Pazartesi günü sonuçlara itiraz ederek Yüksek Mahkeme’ye başvurdu. Associated Press, Odinga’nın bu sabah itiraz dilekçesini Yüksek Mahkeme’ye sunduğunu ve yasaya göre mahkemenin 14 gün içinde sonuçların geçerli olup olmadığına karar vereceğini bildirdi… (22.08.2022 Anadolu Ajansı) 15 Ağustos 2022’de seçim komiseri, Başkan Yardımcısı William Ruto’nun 9 Ağustos 2022’de yapılan seçimi az bir farkla kazandığını açıkladı... Bu seçim kampanyasında eski devlet başkanı Kenyatta’nın, yardımcısı William Ruto’ya muhalefet ettiği ve aralarında gerçekleşen uzlaşmanın ardından rakibi muhalefet lideri Odinga’yı desteklediği görüldü. Bu, Kenyatta’nın rakibi Odinga’yı desteklediğini ve yardımcısı Ruto’ya karşı çıktığını göstermek ve böylece yardımcısının rakibine karşı zafer elde etmesini sağlamak için oynadığı bir oyun muydu? Amerika’nın Kenya hamlelerinin sırrı nedir? Amerika ile İngiltere arasında bir çatışma mı var?
|
|
H.01 Safer 1444
|
| 29.08.2022 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Soru:
“ABD Başkanı Joe Biden, “İsrail”, Batı Şeria ve Suudi Arabistan’a resmi temaslarda bulunmak üzere bugün “Çarşamba günü” Washington’dan ayrıldı.” (13.07.2021 El Arabiya) 10 Temmuz 2022 tarihindeki Youm7 sitesine göre, “ABD Başkanı Joe Biden, “Amerika’nın bölgedeki iletişimi açısından daha umut vadeden bir dönemi başlatmak için önümüzdeki hafta Orta Doğu’ya gideceğini.” söyledi.” 05 Temmuz 2022’de Şarku’l Avsat sitesinin Reuters haber ajansından aktardığına göre, “ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price salı günü yaptığı açıklamada, “İran ile şu anda kararlaştırılmış başka bir müzakere turu olmadığını ve İran’ın geçtiğimiz haftalarda ve aylarda defalarca kez 2015 nükleer anlaşmasının çerçevesi dışında taleplerde bulunduğunu söyledi.” Şimdi soru şu: Bu, Amerika’nın nükleer anlaşmaya sırt çevirdiği anlamına mı geliyor? Biden’ın ziyaretinin amacı ne? Bu ziyaret nükleer anlaşmayla mı ilgili yoksa başka şeylerle mi var? İran, nükleer güç olabilir mi?
|
|
H.15 Zilhicce 1443
|
| 14.07.2022 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Soru:
23-24 Haziran 2022 tarihlerinde başkent Brüksel’de gerçekleştirilen Avrupa Birliği zirvesinin sonuç bildirgesinde, “Doğu Akdeniz” başlığı altında Türkiye ile Yunanistan arasında özellikle Ege adaları konusunda yaşanan anlaşmazlık da yer aldı. AB sonuç bildirgesi dış ilişkiler bölümünde, “AB’nin Türkiye’nin son zamanlarda tekrarlanan eylemlerinden ve açıklamalarından derin endişe duyduğu” belirtilerek, “Türkiye, tüm AB üye ülkelerinin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı göstermelidir…” denildi. (24.06.2022 Amerika’nın Sesi) Buna karşılık Türkiye Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, “Avrupa Birliği’nin Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi’nde kabul edilen kararlarda ülkemiz ile ilgili önyargılı, vizyonsuz ve gerçeklerden kopuk bir tutum sergilenmesi esef vericidir… AB’nin, Doğu Akdeniz ve Ege Denizi’ne ilişkin uluslararası hukuka aykırı ve maksimalist tezleri meşrulaştırmaya çalışması kabul edilemez…” olduğunu bildirdi. (24.06. 2022 Anadolu Ajansı) Bu, Türkiye-Yunanistan ilişkilerinde yeniden gerilim yaşandığı anlamına mı geliyor? Her ,iki ülke de NATO’da olmasına rağmen bu gerilim aralarında bir savaşa yol açabilir mi? Sonra bu ittifaka liderlik eden Amerika’nın konumu nedir? Bu gerilimi sakinleştirebilir mi yoksa bu gerilim tırmanmaya devam edecek mi?
|
|
H.05 Zilhicce 1443
|
| 04.07.2022 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Soru:
Kümes hayvanları, yağ ve kırmızı et gibi temel gıda maddelerinin yanı sıra diğer ürünlerdeki yüksek fiyat dalgası Ürdün’ü kasıp kavurmakta. Bu geçim krizi geçici mi? Yoksa bölgesel ve uluslararası ilişkilerinin bir sonucu olarak Ürdün’ün ekonomik sistemine baskı uygulayan nedenler var mı? Yüksek fiyatların nedeninin, Korona salgını ve Rusya-Ukrayna savaşı olduğu söylentisi ne kadar doğru?
|
|
H.07 Zilkade 1443
|
| 06.06.2022 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Soru:
Finlandiya ve İsveç, Rusya’nın Ukrayna saldırısı nedeniyle 18 Mayıs 2022’de ittifakın Brüksel’deki genel merkezinde NATO’ya katılım için resmen başvuruda bulundu. Ancak Türkiye bu başvurunun hemen ardından, başta PKK olmak üzere Kürt silahlı gruplarla mücadelesine karşı tutumları nedeniyle bu iki ülkenin üyeliğini veto edeceğini duyurdu. Bilindiği gibi üyeliğin ön koşulu olarak Türkiye dâhil 30 üyenin tamamının iki ülkenin ittifaka katılımına onay vermesi gerekiyor… Bütün bunların arka planı ve motivasyonları nelerdir?
|
|
H.02 Zilkade 1443
|
| 01.06.2022 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Soru:
“Pakistan’ın eski Başbakanı Benazir Butto’nun oğlu Bilavel Butto Zerdari, Çarşamba günü İmran Han’a karşı güvensizlik oylamasının ardından kurulan Başbakan Şahbaz Şerif hükümetinde bugün Dışişleri Bakanı olarak yemin etti. 33 yaşındaki Butto Zerdari, Pakistan Halk Partisi’nin genel başkanıdır… (27.04.2022 El Cezire) Kardeşi Navaz’ın ardından PML-N genel başkanlık koltuğuna oturan Şahbaz Şerif hükümeti, 19 Nisan 2022’de yani İmran Han’a karşı güvensizlik oylamasından bir haftadan fazla bir süre sonra yemin etti. Soru şu ki, bu değişikliğin sebebi nedir? Meclisin ve ordunun desteğiyle başbakan olduğunda, İmran Han’a güvenoyu verdiği biliniyor. O sırada Pakistan Müslüman Ligi (Navaz) ve Pakistan Halk Partisi ile ordu arasındaki ilişkiler pek iyi değildi. Peki, ne oldu? Yıllardır Pakistan’daki iktidarın arkasında olduğu bilinen Amerika’nın bu meselede bir parmağı var mı?
|
|
H.05 Şevval 1443
|
| 05.05.2022 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Soru: Mısır piyasası fiyatlarda önemli bir artışa tanık oluyor. Merkez Bankası, Mısır Lirası’nı devalüe etti. Ardından Mısır hükümeti, tüm partilerle ulusal bir diyalog kurma niyetinde olduğunu açıkladı ve üç bin mahkûmu serbest bıraktı. Mısır’daki bu ekonomik krizin gerçekliği ve nedenleri nelerdir?
|
|
H.03 Şevval 1443
|
| 04.05.2022 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Soru: 7 Nisan 2022’de Suudi Arabistan’da, Cumhurbaşkanı Hadi’nin yerine Yemen Başkanlık Konseyi kuruldu. Hadi, tüm yetkilerini bu konseye devretti. Öncesinde 2 Nisan 2022’de Yemen’de savaşan tarafların, iki aylık ateşkes üzerinde anlaştığı açıklandı...
|
|
H.19 Ramazan 1443
|
| 21.04.2022 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Soru: Tanzanya, Afrika’nın siyasi olarak en istikrarlı ülkelerinden biri ve Güney Afrika Kalkınma Topluluğu’nda (SADC) rol oynamakta. Eski sömürgecisi Britanya ile sarsılmaz ilişkilere sahip. Ama Amerika ve Çin’in Tanzanya’daki hareketliliği de göze çarpıyor. Amerika ve Çin’in bu ülkedeki etkisinin limiti nedir? Tanzanya’da uluslararası bir çatışma yaşanıyor mu? SADC grubu neden kuruldu?
|
|
H.01 Ramazan 1443
|
| 03.05.2022 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Soru:
Tüm göstergeler, Ukrayna’daki mevcut krizin aslında Rusya-Ukrayna uyuşmazlığından ziyade Rusya-Batı krizi olduğunu gösteriyor. Bazıları bunu, 1939’da Nazi Almanya’sının, İkinci Dünya Savaşı patlak verene kadar parça parça Çekoslovakya’yı, daha sonra da Polonya’yı işgal etmesine benzetiyor. Rusya’nın 24 Şubat 2022’de başlayan ve halen devam eden Ukrayna saldırısı, bir dünya savaşına yol açabilir mi? Askeri müdahalede bulunmayarak Amerika ve Avrupa’nın yaptırım tepkisi, Rusya’nın Ukrayna saldırısıyla uyumlu mu? Yoksa Rusya, adım adım Ukrayna bataklığına mı çekiliyor? Eğer öyleyse, amaç ne? Teşekkür ederim.
|
|
H.01 Şaban 1443
|
| 04.03.2022 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Soru:
Rusya, Kazakistan cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev’in protestoları bastırmak için yardım istemesi üzerine Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü adına Kazakistan’a müdahale etti. Kazakistan’da sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) fiyatlarının iki katına çıkmasının ardından protestolar patlak verdi. Daha sonra bir anda ülkenin tüm bölgelerine yayıldı... Rusya, başta Amerika olmak üzere yabancı güçleri ülkenin içişlerine karışmakla ve protestoları kışkırtmakla suçladı. Ulusal Güvenlik Komitesi Başkanının da darbe girişiminde bulunmakla suçlandığı bildirildi. Peki, bu protestoların arka planı nedir? Rusya, Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü adı altında jet hızıyla neden müdahale etti? ABD’nin bu konudaki tutumu nedir?
|
|
H.12 Cumade’s Sânî 1443
|
| 15.01.2022 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Soru:
24 Ocak 2022’de Burkina Faso’da ordu, yönetime el koyduğunu, Cumhurbaşkanı Roch Kabore’nin devrildiğini, anayasanın askıya alındığını, hükümet ve parlamentonun feshedildiğini ve sınırların ikinci bir emre kadar kapatıldığını duyurdu. “Kurtuluş ve Restorasyon için Yurtsever Hareket (MPSR)” adını veren bir grup adına Yüzbaşı Kader Ouedraogo, Yarbay Paul Henri Sandaugo Damiba tarafından imzalanan darbe bildirisini devlet televizyonunda okudu. Açıklamada, “makul bir zaman içerisinde anayasal düzene dönecekleri vaadinde bulundu.” Ancak süre belirtmedi. Bu darbenin arkasında kim var? Ülkedeki uluslararası çatışmayla bir ilgilisi var mı?
|
|
H.27 Cumade’s Sânî 1443
|
| 30.01.2022 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Soru:
20 Aralık 2021’de El Cezire sitesinin bildirdiğine göre, Ukrayna ordusu ve Rusya yanlısı ayrılıkçıların karşılıklı ateşi sonucu her iki taraftan ölenler oldu… Bu gelişmeler, Ukrayna Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyi Sekreteri Aleksey Danilov’un açıklamasından bir gün sonra geldi. Danilov, olası bir Rus işgali beklentisiyle ülkesinin, tarihte ilk kez tüm ajansların ve ordu kurumlarının katılımıyla ayrıntılı bir eylem planı hazırladığını belirtti. Ukrayna, Rusya’nın Ukrayna sınırı yakınında 100 bin asker konuşlandırdığını ve önümüzdeki Ocak ayında Ukrayna’ya girme hazırlığı yaptığını iddia etti… Rusya ise, Ukrayna’yı işgal planını yalanladı... (20.12.2021 El Cezire) Bu krizin gerçekliği, boyutları ve motivasyonu nedir? Bu gerilimden özellikle de Rusya-Amerika geriliminden ne bekleniyor?
|
|
H.18 Cumade’l Ûlâ 1443
|
| 22.12.2021 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Soru:
Son zamanlarda Cezayir ile Fas arasındaki ilişkilerde gerilim arttı. Cezayir, Fas’ı ormanları yakmakla ve ayrılıkçı hareketleri desteklemekle suçladı. Bu yüzden diplomatik ilişkileri kesti, Cezayir-Fas sınırını kapattı. Fas üzerinden İspanya’ya giden doğalgaz sözleşmesinin yenilenmeyeceğini duyurdu ve Fas’ı üç Cezayirliyi öldürmekle suçladı. “İngiltere” güdümlü olmalarına rağmen iki ülke arasında artan bu gerilimin sebepleri nelerdir? Tırmanan bu gerilimden ne bekleniyor? Savaş çıkabilir mi yoksa gerilim azalır mı? Teşekkür ederim.
|
|
H.14 Cumade’l Ûlâ 1443
|
| 18.12.2021 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Soru:
TL, kısa sürede en düşük seviyesine geriledi. İki aydan kısa bir sürede yüzde 30’dan fazla, bu yılın başından itibaren de yüzde 45’den fazla değer kaybetti. Enflasyon yaklaşık yüzde 21’e ulaştı. Fiyatlar önemli ölçüde arttı. TL, 2013’ten beri sürekli bir düşüşte. Bunun nedenleri nelerdir? Bu krizle nasıl başa çıkılır ve TL’nin değer kaybı nasıl önlenir? Krizin 2023 seçimlerine etkileri nelerdir?
|
|
H.07 Cumade’l Ûlâ 1443
|
| 11.12.2021 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Soru: BM Güvenlik Konseyi Cuma günü Etiyopya’nın Tigray bölgesinde ateşkes anlaşmasına varamadı... (20.11.2021 France 24, AFP) Etiyopya ordusu, yaklaşık bir yıl önce Tigray Halk Kurtuluş Cephesi’ni kökünü kazıyarak tüm bölgenin kontrolünü ele geçirmişti. Güçlü bir şekilde dönüş yapan Tigray Halk Kurtuluş Cephesi, bölgenin kontrolünü ele geçirmiş, bölge dışına taşarak başkent Addis Ababa’yı ele geçirmekle tehdit etmişti. Peki, bu olaylar yerel mi ve bir iç ulusal çatışmanın sonucu mu? Yoksa uluslararası çatışmadan mı kaynaklanıyor?
|
|
H.16 Rabiu’s Sânî 1443
|
| 21.11.2021 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Soru: Sudan halkı, 25 Ekim 2021 günü ordunun darbe haberiyle uyandı. Askerler, bazı bakanların yanı sıra koalisyon hükümeti ortağı partilerin liderlerini ve Başbakan Hamduk’u gözaltına aldı... El Burhan, devlet televizyonda yaptığı konuşmada, olağanüstü hal ilan edildiğini, egemenlik konseyi ve geçici hükümetin feshedildiğini ayrıca eyalet valilerinin ve bakan yardımcılarının görevden alındığını duyurdu. Genel müdürlerden bakanlıkların görevlerini üstlenmelerini istedi… Konuşmasında da belirtildiği gibi El Burhan, Anayasal Bildiri Anlaşması’nın sadece bazı kritik maddelerinin askıya alındığını, devrimi iptal etmek değil, gidişatını düzeltmek istediğini bildirdi! Sanki iktidardaki sivil bileşen hiçbir şeyden haberdar değilmiş her şey beklenmedik bir şekilde gerçekleşti. Bu nasıl olur? Sudan’da uzun yıllar hengâme devam mı edecek? İnsanlar, yıllarca sefalet ve bedbahtlık mı yaşayacaklar? Teşekkür ederim.
|
|
H.18 Rabiu’l Evvel 1443
|
| 25.10.2021 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
 |
|
 |
|
|
|
|
